مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه:دیپلماسی اقتصادی همیشه یک اهرم بوده است/ خانه دیپلماسی

پنل همایش دیپلماسی اقتصادی با حضور چهره‌های شاخص عرصه سیاست خارجی و اقتصاد در جریان همایش دیپلماسی اقتصادی برگزار شد.

در جریان برگزاری همایش «دیپلماسی اقتصادی» پنل‌های تخصصی هم با حضور صاحب‌نظران برگزار شد.

به گزارش آماج و به نقل از خانه دیپلماسی، محمدخزاعی دبیر کل ایرانی اتاق آی‌سی‌سی، دکتر غلامرضا انصاری معاون پیشین وزارت خارجه، مهدی دوستی استاندار هرمزگان، فداحسین مالکی نماینده مجلس، محسن منتظری سرپرست دفتر ارتقاء کسب و کارهای دانش بنیان و خدمات فنی و مهندسی سازمان توسعه تجارت و رامین مهمان‌پرست دبیر این همایش برای بخش اول پنل تخصصی همایش دیپلماسی اقتصادی حضور یافتند.

دیپلماسی اقتصادی یک ضرورت برای کشور ما و دیگر کشورهاست/ ظرفیت زیادی در حوزه دیپلماسی داریم و این امر بدون مشارکت بخش خصوصی نمی‌تواند موفق باشد
محمد خزاعی، دبیر کل ایرانی اتاق آی‌سی‌سی در بخش پنل همایش دیپلماسی اقتصادی به عنوان اولین سخنران گفت: همانطور که دوستان گفتند روشن است دیپلماسی اقتصادی یک ضرورت است و مسأله جدیدی نیست. این بحث به صدها سال پیش برمی‌گردد. به طور کلی این بحث در قرن هفدهم، بیشتر خود را نشان داد و همه متوجه شدند دنیا نیازمند یک نگاه جدید به اقتصاد است. دنیا هر موقع با منازعات جدی سیاسی روبه‌رو شده بیشتر متوجه شده به جای درگیری و نزاع باید از اهرم اقتصاد استفاده کند این امر حتی برای اهداف سیاسی، سلطه و… هم موثر بوده است. من چهارده سال عضو بانک جهانی بودم و آنجا کارآموزی کردم و حالا هم در آی سی سی هستم امروز آی سی سی ۴۵ میلیون عضو دارد وقتی شما مطالعه می‌کنید متوجه می‌شوید این اتفاق بعد از جنگ جهانی اول رخ داد. هسته اولیه بانک جهانی هم درست بعد از جنگ جهانی دوم شکل گرفت. سازمان‌های دیگر هم به همین‌گونه بحران‌های خانمان‌سوز با فشار اهرم اقتصاد بوده‌اند. دو نگاه به مقوله دیپلماسی اقتصادی وجود دارد یک نگاه این است که دیپلماسی اقتصادی برای کسب منافع اقتصادی ملی ضرورت دارد که خوشبختانه ما به این نگاه توجه داشتیم.

خزاعی در ادامه مطرح کرد: چیزی که ما در اینجا کم داریم این است که با گفتن عبارت دیپلماسی اقتصادی بلافاصله ذهن‌ها به سمت رایزن بازرگانی می‌رود در حالی که این‌ها اجزای کار دیپلماسی اقتصادی هستند.‌ این امر به معنای استفاده از اهرم اقتصاد برای تنظیم تعاملات ما با دنیای بیرون هم هست و تنها به نیازهای ما برنمی‌گردد. نمونه‌ای می‌گویم؛ یکی از شهرهای یکی از کشورهای کوچک همسایه ۶۷۰ میلیارد دلار در یکی از کشورهای اروپایی سرمایه‌گذاری کرده امری که باعث شده آن کشور اروپایی خود را با خواست‌های چنین کشوری تطبیق بدهد. با هر هدفی استفاده از اهرم اقتصادی مهم است. اقدامی که چین در سال ۲۰۰۳ بنا گذاشت زیرکانه بود. چین این طرح را در سال ۲۰۰۳ انجام داد که مربوط به طرح «یک کمربند یک راه» بود و صندوقی برای آن در نظر گرفت که ۷۰ کشور را در این مسیر پوشش می‌داد و کار عظیمی بود این طرح هم به توسعه کشورها کمک می‌کرد هم هدف چین از افزایش منابع قدرت و افزایش حضور سیاسی و اقتصادی در دنیا را تسهیل می‌کرد. بنابراین باید بگویم علاوه‌بر اینکه دیپلماسی اقتصادی یک ضرورت در شرایط امروز جهان است که از رهگذر آن فعالان زیادی به این چرخه وارد شده‌اند به حضور در اقتصاد بین‌الملل هم نیاز داریم از همین رو بود که گروه بیست ایجاد شد به نحوی که تصمیمات این گروه روی سفره من و شما اثر دارد.

وی گفت: دیپلماسی اقتصادی یک ضرورت برای کشور ما و دیگر کشورهاست و خوشحالم این موضوع مورد توجه جدی قرار گرفته و روی آن کار می‌شود ما ظرفیت زیادی در این حوزه داریم و این امر بدون مشارکت بخش خصوصی نمی‌تواند موفق باشد.

تمرکز بر صادرات بدون دیپلماسی اقتصادی ممکن نیست/ فعالان اقتصادی باید به این موضوع برسند که ما مستقل از هر اتفاقی شرکای خوبی برای آنها هستیم
در ادامه مهدی دوستی، استاندار هرمزگان با اشاره به اهمیت موضوع دیپلماسی اقتصادی مطرح کرد: فکر می‌کنم برخورد ما با دیپلماسی اقتصادی نباید پروژه‌ای باشد ما باید به سمت بهبود محیط و یک اکوسیستم مناسب حرکت کنیم به نحوی که تمام ارکان این اکوسیستم کار کنند. یک نگرانی که من دارم این است که روی توسعه سخت‌افزار اصرار داریم در حالی که مشکل ما نرم‌افزار، بانک، مسائل حقوقی و… است. باید تمرکز اصلی را روی توسعه نرم‌افزار بگذاریم ضمن اینکه دیگر هیچ مزیت نسبی پایدار نیست، حتی جغرافیا به عنوان یک مزیت نسبی هم رفته رفته ارزش خود را از دست می‌دهد، پس باید روی پارامتر زمان، بیشتر توجه کنیم. باید توجه داشته باشیم که ما شرکای سیاسی مطمئنی هستیم اما شرکای اقتصادی مطمئن نیستیم. فعالان اقتصادی نیاز دارند به این موضوع برسند که ما مستقل از هر اتفاقی شرکای خوبی برای آنها هستیم.

وی گفت: ما از دهه چهل سیاستی در اقتصاد شروع کردیم سپس به توسعه صادرات حرکت کردیم حالا اما از جایگزینی صادرات حرف در میان است به این صورت که مواد خام پایه را کمتر صادر کنیم و به جای آن ارزش افزوده روی آنها ایجاد کنیم. اگر در ذهن برای تجارت ارزش قایل باشیم دیپلماسی اقتصادی توسعه پیدا می‌کند‌ حرف پایانی من این است ک اساسا تمرکز بر صادرات بدون دیپلماسی اقتصادی ممکن نیست.

دیپلماسی اقتصادی نمی‌تواند جدا از سیاست تجارت خارجی یک کشور باشد/ باید دیپلماسی اقتصادی را در سایه تحریم‌های سخت در نظر بگیریم/ امروز زبان گویای تجارت خارجی یک کشور دیپلماسی اقتصادی است
غلامرضا انصاری، معاون سابق وزارت امور خارجه و سفیر سابق ایران در کشورهایی نظیر انگلیس، روسیه و هند در پنل اول همایش دیپلماسی اقتصادی عنوان کرد: می‌خواهم به سه سوال جواب بدهم. این که دیپلماسی اقتصادی یک مفهوم و مجموعه‌ای از نقطه نظرات است که در بخش پایین‌دستی شاهد هستیم. به همین دلیل هرکس بیشتر تعبیر اجرایی از این عبارت دارد تا تعبیر مفهومی. سوال دوم این است که در کشوری با شرایط تحریم شکل دیپلماسی اقتصادی باید چطور باشد و اساسا چقدر این امر مهم است؟ سومین نکته و پیشنهاد من برای ساخت دیپلماسی اقتصادی کشور است.

وی ادامه داد: دیپلماسی اقتصادی مفهوم نو و جدیدی در جمهوری اسلامی ایران است و زمانی جدی شد که توسعه صادرات به عنوان جایگزین نفت اهمیت یافت. فکر جدیدی بود که توسط آقای ظریف وارد ساختار اجرایی کشور شد و من و ایشان ابتدا روی اسم اختلاف نظر داشتیم و در نهایت نظر ایشان قطعی شد. پیش از آن معاونت اقتصادی در وزارت امور خارجه حذف شده بود و بعد به عنوان معاونت دیپلماسی اقتصادی اضافه شد. همچنین این امر که ما نیاز به ابزار دیپلماسی اقتصادی داریم، اهمیت یافت. در دوران معاصر و بعد از جنگ جهانی ژاپنی‌ها پیشتاز دیپلماسی اقتصادی بوده‌اند.

وی خاطر نشان کرد: دیپلماسی اقتصادی نمی‌تواند جدا از سیاست تجارت خارجی یک کشور باشد. در دنیای امروز دو بال تجارت خارجی و سیاست خارجی باید با هم هماهنگ حرکت کنند و در این صورت رفتار موزونی از یک کشور شاهد خواهیم بود. دیپلماسی اقتصادی قبول نُرم‌های اقتصادی و ابزاری برای دسترسی به توسعه متوازن و نشات گرفته از سیاست خارجی یک کشور است تا در آن چارچوب راه‌اندازی شود. نهایت تلاش آن برای معرفی ظرفیت‌ها و جذابیت‌های بازارهای اقتصادی هدف بوده و به دنبال جذب سرمایه و انتقال تکنولوژی و در نهایت توسعه و رفاه است.

انصاری درباره اهداف دیپلماسی اقتصادی افزود: در هر دوره‌ای از تاریخ بخشی از این موضوعات، به عنوان محور مطرح بوده است. اما امروز از مهم‌ترین اهداف دیپلماسی اقتصادی در هر کشور حضور در شبکه‌ها و جریان‌های چرخه تولید و تامین است. دیپلماسی اقتصادی امری فرابخشی است اما عمدتا کشورها سازمان و نها‌د پاسخگویی دارند که باید این مسئولیت را برعهده بگیرد تا شرکت‌های یک کشور در کشور دیگر به رقابت و حذف یکدیگر نپردازند.

او ادامه داد: تفکری که دیپلماسی اقتصادی معرفی می‌کند محوریت بخش خصوصی در اقتصاد است که معرفی می‌کند. بخشی که باید تکریم ‌شود بخش خصوصی است. دولت نیز تلاش می‌کند دخالت خود را از اقتصاد خارج و به مردم واگذار کند و نظارت عالی برای ایجاد رقابت سالم داشته باشد. بنابراین آنچه امروز ما در ایران دیپلماسی اقتصادی می‌نامیم مثل سایر کشورها تفهیم نشده است بنابراین هر سازمانی دیپلماسی اقتصادی راه می‌اندازد و این سوال است که آیا با بخش‌های دیگر هماهنگ است یا نه؟ به نظرم به ویژه بعد از تحولات اوکراین تلاش کشورهای قوی اقتصادی گره زدن هرچه بیشتر امنیت به اقتصاد و برعکس است چنانچه در کشورها ما نیز تلاش به همسویی شبکه‌ای در حوزه اقتصاد است.

انصاری با اشاره به تحریم‌های اقتصادی علیه کشور عنوان کرد: یک کشور تحریمی باید چه نوع دیپلماسی اقتصادی داشته باشد؟ ایا نیاز به دیپلماسی اقتصادی داریم؟ قطعا بله. امروز زبان گویای تجارت خارجی یک کشور، دیپلماسی اقتصادی است اما در شرایط تحریم برای موفقیت در این حوزه باید طبقه‌بندی روابط تجاری و حفظ محرمانگی روابط تجاری اهمیت دارد. در دیپلماسی کشور تحریمی وظیفه کشور تحریم شده حفظ امنیت اطلاعات برای کشورهای پارتنر خود در دنیاست. زیرا ممکن است در صورت افشا شدن آسیب ببینند بنابراین باید دولت بیشترین فاصله را از اقتصاد ایجاد کند. دولت باید در بخش‌هایی از اقتصادی که بخش خصوصی نمی‌پذیرد، وارد شود. باید بخش خصوصی را تشویق کند و حریم و حرمت آن را حفظ کند. بخش خصوصی پشتیبان دولت، نظارت سازنده دولت را می‌خواهد. ما با یکی از کشورهای همسایه بیش از ۱۳ میلیارد دلار درآمد داشتیم سه میلیارد برای دولت بود و مابقی برای مردم و مدام شکایت داشتیم که دولت نتوانسته است پول خود را بابت صادرات برق و گاز و.. خود بگیرد.

انصاری توضیح داد: با وضعیت روند مذاکرات برجام من فکر می‌کنم نباید به موفقیت یا عدم موفقیت آن امید ببندیم زیرا مفهوم ما از برجام با غربی‌ها متفاوت است. حتی اگر موفق به برجام شویم دوباره همان بلایای ۲۰۱۵ در پیش خواهد بود. بنابراین تحریم تا سال‌ها همراه ما خواهد بود و باید دیپلماسی اقتصادی را در سایه تحریم‌های سخت در نظر بگیریم. بخش خصوصی اگر محوریت یابد هم تحریم‌ها را راحت‌تر دور می‌زند و هم به عدالت اجتماعی نزدیک خواهد شد نقش دولت حذف سوبسیدهاست و همانطور که دولت سیزدهم به آن به صورت جدی پرداخته است.

در همایش دیپلماسی اقتصادی باید به دنبال حلقه‌های مفقوده باشیم/ باید برای برخی دیپلماسی‌ها کار جدی کنیم
فداحسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در همایش بزرگ دیپلماسی اقتصادی به عنوان سخنران بعدی عنوان کرد: به نظرم ما در این جلسه باید به دنبال حلقه‌های مفقوده باشیم.

این نماینده مجلس با اشاره به شرایط استراتژیک ایران گفت: اگر به دنبال مفاهیمی باشیم که در دولت‌های گذشته هم مطرح شده و به امروز رسیدیم، شاید نتیجه‌بخش نباشد. در ۴۳ سال قبل در دستگاه‌های دولتی نتوانستیم از ظرفیت‌ها استفاده کنیم. ایران بعد از چین و روسیه بیشترین ارتباط را با توجه به مرزهای خود می‌تواند با دنیا برقرار کند اما آن‌ها به کجا و ما به کجا رسیده‌ایم و چرا نتوانسته‌ایم علیرغم همه زحمات این امر را محقق کنیم؟ یادم است در دوران وزارت آقای صالحی من سفیر بودم و به ایشان گفتم شما رئیس کمیسیون مشترک همه کشورها بودید و مگر وزارت امور خارجه چقدر می‌تواند توان داشته باشد؟ و کمیسیون‌های کشورها با لطف ایشان تقسیم شدند.

مالکی در ادامه عنوان کرد: در مجلس فراکسیونی با حضور نماینده‌های همه استان‌های مرزی تشکیل شد و به این معضل رسیدیم که اگر مثلا در کردستان کوله بری را از بین ببریم ۲۵ دستگاه در کشور باید درباره‌اش نظر بدهند! جلسه‌ای هیات رئیسه این فراکسیون با آقای ظریف داشت تا نظر بدهند و مرزها را سازماندهی کردیم و دو هفته جلوتر در دستور کار سران سه قوه قرار گرفت، در مجلس طرح را نیاوردیم تا یک و دو سال زمان نبرد و در دولت نیز همینطور تا فرآیند زمان‌بری نشود.

این نماینده مجلس در ادامه افزود: در این همایش که مدیران بخش خصوصی نیز حضور دارند تایید خواهند کرد که انتظار دارند به آن‌ها بگوییم چه کاری انجام شده است؟ ما باید برای برخی دیپلماسی‌ها کار جدی کنیم. مثلا در دیپلماسی آب موفق نبوده‌ایم. اگر با طالبان مشکل داریم که زبان دیپلماسی را نمی‌داند با آذربایجان و… که مشکلی نداریم. بنابراین لازم است کمیته‌هایی تشکیل شود و کار کرده و نتایج را اعلام کنند. به هر حال فراز و نشیب‌هایی هم وجود دارد. دیروز در کمیسیون امنیت ملی برخی دستگاه‌ها از جمله وزارت امور خارجه حضور داشتند.

او در ادامه افزود: درباره سفرهای رئیس‌جمهور به منطقه و فرامنطقه باید بگوییم بعد از این سفرها چه نتایجی اتفاق افتاده است؟ قطعا نتایجی بوده اما باید به بخش خصوصی گفته شود. بنابراین سمت و سوی بحث باید به مسائل اجرایی داده شود. به طور دقیق بگوییم مگر قرار نیست با پاکستان ۵ میلیارد دلار تبادل اقتصادی داشته باشیم؟ یا با ترکیه و ارمنستان و روس‌ها بهترین بازار را می‌توانیم داشته باشیم. در نهایت از برگزاری این همایش تشکر می‌کنم و امیدوارم بعد از آن نتایجی که نیاز امروز اقتصاد کشور است، به عنوان آورده داشته باشیم ‌و مجلس آمادگی کامل برای همکاری در این بخش دارد.

دیپلماسی اقتصادی همیشه یک اهرم بوده است/ تحریم هم نوعی دیپلماسی اقتصادی است
مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه در پنل همایش بزرگ دیپلماسی اقتصادی درباره گفته‌های سایر سخنرانان این پنل بیان کرد: گفته‌های دوستان در این پنل بسیار مفید بود اما خدمت دکتر فداحسین مالکی می‌گویم که سد را ۲۰ سال است زده‌اند و وزارت امور خارجه کار می‌کند و با مجلس نیز هماهنگ هستیم. جمع‌بندی این جلسه را نیز خواهیم دید و امیدواریم نتیجه بخش باشد. به راهکارهایی در صحبت‌های آقای انصاری اشاره شد که در کشور در حال تحریم چگونه باید دیپلماسی اقتصادی داشت؟ اما خیلی از راه‌های بسته را نمی‌توان باز کرد اگر تحریم هم برداشته شود باز محدودیت‌های خاص خود را داریم تا به نتیجه برسیم. دیپلماسی اقتصادی نیز خود همیشه یک اهرم بوده است. اینکه در حال حاضر ما تحریم هستیم خود یک نوع دیپلماسی اقتصادی است. بنابراین ما باید تلاش کنیم اهرم‌های خود را بسازیم تا از آن‌ها استفاده کنیم.

دیپلماسی اقتصادی ایران و تجارت خارجی‌اش در یک سازمان متمرکز شوند
غلامرضا انصاری،‌ معاون سابق وزارت امور خارجه در بخش دیگری از این پنل گفت: یکبار دیگر می‌خواهم تاکید کنم دولتی که بخواهد در تحریم زندگی کند باید کوچکتر باشد و گرفتاری آن تخم مرغ و رب و… نباشد این چیزها دیگر در دنیا در مسئولیت دولت نیست هیچ اقدامی به اندازه قیمت‌گذاری ضد تولید نیست. دولت اگر بخواهد موفق باشد باید کوچک باشد.

وی گفت: پیشنهاد من این است که دیپلماسی اقتصادی ایران و تجارت خارجی‌اش در یک سازمان متمرکز شوند یعنی یک سازمان در تجارت خارجی پاسخگو باشد. به نظرم باید یک سازمان مستقل مسئول تجارت خارجی شود که رئیس آن توسط وزارت خارجه تعیین شود تا بتوانیم پاسخ‌گوی تجارت خارجی کشور باشیم. اگر واقعا وزارت خارجه چنین ظرفیتی داشته باشد که این سازمان تنگاتنگ با این وزارت‌خانه کار کند بهتر می‌شود اما در ایران عمده مسئولیت این وزارتخانه در چهل سال گذشته کارهای سیاسی بوده پس حداقل برای دورانی این سازمانی که درباره آن صحبت کردم باید به صورت مستقل کار کند.

با اینکه دیپلماسی اقتصادی در سازمان دیگری تشکیل شود، مخالفم/ نقشه راه مناسبات اقتصادی نداریم
محمد خزاعی، دبیر کل ایرانی اتاق آی‌سی‌سی نیز در بخش دیگری از پنل اول همایش دیپلماسی اقتصادی عنوان کرد: بحث دیپلماسی اقتصادی زوایای گوناگونی دارد که مشکل است در یک جلسه درباره آن به نتیجه نهایی برسیم. همچنین گاهی ممکن است تنها با آرمان‌ها و تخیلات خود نظر بدهیم. جدیت نیاز است تا به درک صحیحی از دیپلماسی اقتصادی برسیم. مساله فراتر از رایزن است و خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل.

خزاعی در ادامه گفت: من با اینکه دیپلماسی اقتصادی در سازمان دیگری تشکیل شود مخالفم، باید وزارت امور خارجه اما با شروطی متولی امر باشد. همچنین ستادی در این وزارتخانه فعال است که نمایندگان تمام دستگاه‌ها در آن حضور دارند و می‌توان نیروهای وزارتخانه را بیشتر کرد. همچنین می‌توان از نیروهای غیردولتی آکادمی‌های بخش خصوصی نیز کمک گرفت.

دبیر کل ایرانی اتاق آی‌سی‌سی با تاکید بر قدرت بخش خصوصی در دیگر کشورها گفت: در بسیاری از کشورهای پیشرفته رئیس اتاق بازرگانی دوشادوش رئیس‌جمهور حرکت می‌کند اما آیا جایگاه رئیس اتاق بازرگانی و بخش خصوصی ما در مذاکرات سیاسی و بین‌المللی چنین است؟! نکته بعد اینکه باید از موسسات بین‌المللی نه صرفا برای تامین منابع استفاده کرد. در بعضی از جلسات بین‌المللی ما حتی وزیر و معاون حضور ندارند.

او در ادامه تاکید کرد: نکته ضروری بعدی ایجاد یک نقشه راه است در حوزه انرژی باید بدانیم با چه کشورهایی ارتباط بگیریم و جغرافیای مناسب اقتصادی برای تعامل با دنیا را ترسیم کنیم که اکنون اینطور نیست و نقشه راه مناسبات اقتصادی نداریم. الزام وزارتخانه‌ها به گزارش دادن به وزارت امور خارجه امر مهم دیگر است. آموزش افرادی در دولت یا بخش خصوصی که بتوانند خوب مذاکره کنند نیز ضرورت دیگر است. کتاب‌هایی در این زمینه درست به دلیل همین اهمیت انواع دیپلمات‌ها را دسته‌بندی کرده‌اند. همچنین ایجاد نهادهای حقوقی خصوصی مسلط به مسائل بین‌المللی اهمیت زیادی دارد. به روزرسانی ساختارهای مالی و اجرایی دستگاه‌ها نیز مهم است. زیرا به جد تا پنج سال آینده ساختارهای مالی کشورها به قدری به واسطه مباحث متاورس و ارز دیجیتال تغییر خواهد کرد که اگر سیستم مالی ما فارغ از تحریم‌ها حرکت نکند، عقب می‌ماند. هماهنگی سایر وزارتخانه‌ها با وزارت امور خارجه نیز بسیار مهم است.

وزارت خارجه نقش رگلاتوری انجام دهد/ در دیپلکاسی اقتصادی سخت‌افزار و بازیگران اهمیت دارند
مهدی دوستی، استاندار هرمزگان نیز در ادامه پنل نخست همایش دیپلماسی اقتصادی بیان کرد: بحث نرم‌افزاری، سیاست‌های پولی و مالی، ال سی و… مطرح است که می‌توان به صورت قراردادهای تیپ پایه در نظر داشت. همچنین سخت‌افزار و بازیگران اهمیت دارند. در بحث سخت‌افزار اصرار بر راه‌های روستایی باعث شده کریدورهای اصلی کشور باقی بماند و همه باید به جمع‌بندی برسند و بر شاهرگ‌ها تمرکز کنیم و بازیگران هم که مشخص هستند و اگر بر یک پلتفرم درست هر سه دیده شوند و وزارت خارجه نقش رگلاتوری انجام دهد، بهتر است. زیرا نقش بازاریابی بین‌المللی آن تله خطرناکی است. در این بخش می‌توان شرکت‌های توسعه تجارت را حمایت نرم‌افزاری کرد.

در شرایطی هستیم که هر کدام از وزارتخانه‌ها ساز خود را می‌زنند/ سازمانی مفید است که صفر تا صدش را خودش انجام دهد/ برای تشکیل سازمان دیپلماسی اقتصادی باید تحقیق کرد
در ادامه فداحسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: ما به هر دلیلی در طول این چهل اندی سال نتوانسته‌ایم از ظرفیت کشور استفاده کنیم اگر بخواهیم همان روند را در پیش بگیریم یک حرکت لاک‌پشتی می‌شود که متناسب با فضای تحریمی فعلی نیست.

او افزود: پیشنهاد ایجاد یک سازمان که دوستان عزیز مطرح کردند، خوب است اما سازمانی مفید است که صفر تا صدش را خودش انجام دهد. باید بگویم در حال حاضر هر حرکتی انجام دهید تمام دستگاه‌ها روی آن حرف دارند. اینکه این سازمان زیرنظر وزارت خارجه یا رئیس‌جمهور باشد یک بحث خاص است که باید درباره آن تحقیق کرد. جالب است که بگویم ما دو ماه قبل پیش رئیس‌جمهور بودیم، درباره موضوعی صحبت می‌کردیم که ایشان گفتند یک سازمان تشکیل شود اما روی همین سازمان؛ وزارت خارجه، وزارت کشور و… مدعی هستند.

مالکی تاکید کرد: در شرایطی هستیم که هر کدام از وزارتخانه‌ها و هر کدام از دستگاه‌ها ساز خود را می‌زنند. موضوع دیپلماسی اقتصادی در یک یا دو جلسه مرتفع نمی‌شود و نیازمند کمیته‌ای است. ما نقشه راه لازم داریم کشور ما به لحاظ موقعیت خاص باید نقشه‌ای برای ارتباط با کشورهای همسایه، کشورهای منطقه‌ای و… داشته باشد.

وی گفت: امیدوارم هرچه زودتر این موضوعات حل شود تا بسترسازی برای بخش خصوصی هم کنیم.

چابک بودن سازمان دیپلماسی اقتصادی اهمیت زیادی دارد
منتظری هم در ادامه بحث خود در پنل اول گفت: به نظرم متناسب با نقش و مسئولیتی که در بحث دیپلماسی اقتصادی وجود دارد سازمان یا دستگاه متولی آن هم باید اختیارات را داشته باشد در غیر این صورت به نتیجه نمی‌رسیم. باید چابک بودن این ساختار را در نظر بگیریم چنین سازمانی نباید آنقدر بزرگ باشد و دستگاه‌ها نقش و نظر داشته باشند که از چابکی بیفتد. در وزارت صمت‌ سالانه رویدادی برای صادرات داریم که یکی از خواسته‌های اصلی بخش خصوصی ارتقای جایگاه این سازمان است در حال حاضر شاید اگر آن ابزارهای صمت‌ تقویت شود، دیپلماسی اقتصادی نقشی پررنگ داشته باشد.